Met Post Mortem schreef Peter Terrin een veelgelaagd, maar vooral verrassend speels boek. Hij kreeg er in 2012 de Ako literatuurprijs voor.
Het is genoegzaam bekend dat de schrijver een akelige privé gebeurtenis, het herseninfarct van zijn dochtertje, centraal zette in zijn roman. Want soms neemt de realiteit het leven van de producent van fictie over. Echter, Peter Terrin doet veel meer. Hij diept op een meerlagige wijze, en met veel schalkse humor en mild-ironische verwijzingen, het onderwerp van de vermenging van fictie en minder-fictie uit. Met beschouwingen over het ridicule van romans die beginnen met een schrijver die een douche neemt, of het belang van de juiste auteursfoto op de achterflap.
We maken kennis met de lichtjes paranoïa schrijver Emiel Steegman, die enkel om zijn schrijverij bekend zou willen blijven en niet om zijn privéleven. Dat wordt dan ook een centraal gegeven in zijn dagelijkse leven, namelijk hoe hij bekend zal zijn als hij er eenmaal niet meer zal zijn, en wat vooral niet meer bekend mag zijn. Een opkuis van Facebook volgt, maar daar stopt het niet. Hij vat het plan op om in zijn volgende roman privégebeurtenissen te vermengen met echte verzinsels.
In deel 1 van Post Mortem springt de tekst over en weer tussen echt en minder echt, en hoe de vermenging ervan in zijn werk gaat. En het lijkt wel alsof Terrin ons werkelijk inzicht in zijn werk- èn zijn bovenkamer biedt. Maar in deel 2, met aangepast lettertype, wijzigt de setting drastisch. De realiteit, fictief dus vanwege de echte schrijver die de uiteindelijke controle natuurlijk behoudt, komt in de weg te staan van Steegman als zijn dochtertje Renée een beroerte krijgt. Schrijnend en aangrijpend maakt Terrin de lezer deelachtig aan het verdriet en de onzekerheid die volgt voor Steegman.
In deel 3 leren we dan of de ontsnappingsmaneuvers van de vroegere schrijver Steegman succesvol waren, als zijn zelfverklaarde biograaf zijn leven uitspit. Met meer vragen dan antwoorden opgezadeld zit, en een stel (originele, zo blijk uit onderzoek) video-opnames uit het leven van Steegman. En het blijkt trouwens ook dat die ene aanklacht ongegrond was. Wat de vroegere buren, die natuurlijk een fictieve rol spelen in een al even fictieve roman van Steegman, er ook van mogen denken. Ongegrond want de naam van het slachtoffer leek enkel op de naam van een echte jeugdbekende. Vanuit Steegman’s geheugen weet de lezer trouwens al dat hij een lafaard was, en nooit dader had kunnen zijn, daar op het grasterrein onder de leeuwerik.
En, kijk, soms haalt de realiteit zo’n vermaledijde schrijver dan toch weer in en krijgt hij een literaire prijs, met daaropvolgend brede erkenning. Dat overkomt Emiel Steegman. En Peter Terrin. Ik kan niet beoordelen of het in het geval van Steegman terecht is, maar voor Peter Terrin is dat zeker het geval. Het was het eerste werk dat ik van hem las, maar hij past prima in het rijtje van literaire grootheden waar ik eerder mee kennismaakte, zoals Yves Pétry of Stefan Brijs. Alhoewel in alle gevallen enkel de ‘herborene’ de echte kracht heeft om een dood te overwinnen.
