Twintig onvoltooide jaren later

Ik herinner me -het was de tijd van onze boekenwinkel (1996)- de opwinding van een nieuwe Claus, De Geruchten. Met Onvoltooid Verleden breidde hij daar een vervolg aan. Niet vies van een uitdaging schreef hij dit vervolg als een dagelijks feuilleton in de dagelijkse krant De Morgen. Weet niet of ik dat toen ook al ‘mijn krant’ noemde.

Heden ten dage enkel nog onder de geünificeerde titel De Geruchten.

In Onvoltooid Verleden geeft Hugo Claus het woord aan Noël Catrijsse, broer van de niet betreurde René Catrijsse (uiteindelijk dus minder herboren dan beoogd), 20 jaar later. Simpele Noël, zotte Pollo, die wat te veel van zijn verstand verloor bij een val met de tandem van Alma-de-moeder, Alma-de-zwarte. Triestige Noël die het uiteindelijk moest stellen met Alice Rombouts, zus van, omdat Julia er van onderdoor was met René. Een lang gesprek is het, met een gepensioneerde ex-commissaris, minder geheimzinnig dan aangegeven staat op de achterflap.

Het wordt wat minder gezellig als het gesprek niet echt vrijblijvend blijkt, net als de locatie. Noël vertelt van leven (zonder Alice intussen) en werk (bij kantoorboekhandel Felix). Hoe het zijn voormalige collega Patrick Dekerpel vergaat, verdacht van verkeerde contacten met te jonge meisjes (type Flora Demoor). De erfenis van de Alegemse hoerenmadam Camilla (van de bar Tricky) en de verschijning van Judith, dochter van Camilla’s belangrijkste troefkaart Nedjma, worden vernuftige draden die leiden naar zijn vermiste broer en het web van De Geruchten. Tot de draden zo intens opspannen, het verhaal ontploft, en beide boekdelen innig samenklonteren. En het niet ophoudt met 1 moord. Of 1 vader.

Natuurlijk heeft Claus dit vervolg, een prachtige krimi, op ingenieuze wijze verweven in het eerste boekdeel. Zo ingenieus dat het tweede op zich kan gelezen worden. Want de minder evidente puzzelstukjes, komen op hun plaats door de diepere lagen van je verbeelding.

Claus kreeg terecht de Libris Literatuur Prijs (1997) voor deze beklijvende roman. Het schetst mits een kleine sprong op een beklijvende wijze de patronen van 2 samenlevingen. Tijdloos tegelijk. De psychologie van een dorp, van mensen, van een samen-leving. De geest van een ontaardde. Hugo Claus kent het, maar is het niet. Verdiend applaus voor de meester.